Istilah "Arab" mungkin merujuk sama ada kepada Kesusasteraan Arab (ALA-LC: fuṣḥā) atau kepada beraneka bahasa Arab beraneka yang biasanya dipanggil "Bahasa Arab Basahan". Orang Arab memikirkan kesusasteraan Arab sebagai bahasa piawai dan cenderung untuk memandang segala yang lain sebagai hanya dialek. Kesusasteraan Arab (Arab: اللغة العربية الفصحى‎ ​ transliterasi ALA-LC: al-lughatu’l-‘arabīyyatu’l-fuṣḥā "Bahasa Arab yang paling fasih"; kata bahasa Melayu "fasih" berasal daripada akar kata Arab "fusha" فصحى), merujuk kepada kedua-dua jenis bahasa: media massa, kini seluruh Afrika Utara dan Timur Tengah dan bahasa Al-Qur'an. (Ungkapan media di sini termasuk kebanyakan televisyen dan radio, dan dari segi praktiknya, semua bahan tertulis, dan bahan pengantar utama untuk kanak-kanak kecil.) Bahasa Arab "Basahan" atau "dialek" merujuk kepada bahasa tempatan yang muncul daripada bahasa Klasik yang dituturkan secara harian di pelosok Afrika Utara dan Timur Tengah. Kadangkala "bahasa-bahasa" ini amat berbeza sehingga saling tidak dapat difahami oleh penutur masing-masing. Secara amnya bahasa dialek ini ditulis, walaupun terdapat bahan kesusasteraan (terutamanya lakonan dan sajak) yang wujud dalam bahasa-bahasa dialek. Bahasa dialek selalunya digunakan untuk membezakan darjah dalam media bertutur tidak rasmi, seperti drama lipur lara dan rancangan bicara. Bahasa Arab Sastera ataupun Bahasa Arab Klasik merupakan bahasa rasmi di semua negara Arab dan merupakan bahasa Arab yang diajar di sekolah pada semua peringkat.

Situasi sosiolinguistik Arab dalam masa moden memberikan contoh utama fenomena linguistik yang dikenali sabagai diglosia – situasi yang menunjukkan penggunaan dua ragam bahasa yang terasing daripada bahasa yang sama, biasanya dalam situasi sosial yang berlainan. Dalam kes bahasa Arab, orang Arab yang berpendidikan dari mana-mana negara Arab boleh dianggap berkebolehan bertutur dengan kedua-dua dialek tempatan mereka dan bahasa kesusasteraan Arab mereka. Situasi fasiliti disglosik tukaran kod ini bilamana seorang penutur menukar ulang-alik tidak sedar antara dua aneka bahasa, kadangkala juga dalam ayat yang sama. Contohnya, perbualan Arab oleh warganegara berlainan yang memulakan perbualan lantas mendapati bahawa dialek mereka secara besarnya tidak dapat difahami (contoh, orang Maghribi berbual dengan orang Lubnan), kedua-dua sepatutnya mampu untuk menukar kod ke dalam Kesusasteraan Arab demi komunikasi.

Seperti bahasa lain, kesusasteraan Arab terus berkembang dan seseorang boleh membezakan Arab Klasik (terutamanya dari pra-Islam hingga tempoh Abbasid, termasuk Arab Al-Qur'an) dan Piawai Moden Arab seperti digunakan kini. Arab Klasik dianggap normatif; pengarang moden cuba (dengan membezakan darjah kejayaan) untuk mengikut sintaktik dan norma tatabahasa yang turun diletakkan oleh ahli tatabahasa Klasikal (seperti Sibwayd), dan untuk menggunakan kosa kata ditakrifkan dalam kamus Klasikal (seperti Lisan al-Arab.) Bagaimanapun, ketersesakan kemodenan telah mengakibatkan penerimaan banyak istilah yang tidak difahami oleh pengarang Klasikal, sama ada diambil daripada bahasa lain (cth فيلم filem) atau diistilahkan daripada sumber leksikal yang wujud (cth هاتف haitf "telefon" < "pemanggil"). Pengaruh struktural daripada bahasa asing atau daripada bahasa basahan juga telah mempengaruhi Piawai Moden Arab: sebagai contoh, teks MSA kadangkala menggunakan format "X, X, X, dan X dan X", dan ayat subjek-mulaan adalah nyata sekali lebih biasa dalam MSA berbanding dalam Arab Klasik. Untuk sebab ini, Piawai Moden Arab secara umumnya dilayan secara terasing dalam sumber bukan Arab. Orang Arab Sanaani telah mengubah perkataan ''al-sayyiaat''(Arab: السيئات) kepada (Arab Sanaani: السايعات).